Het Ambacht

Techniek

De techniek van het rietdekken is door de jaren heen weinig veranderd. Nog steeds wordt het rieten dak handmatig en in lagen van onder naar boven opgebouwd. De grootste verandering is het zogenaamde schroefdak geweest. Hierdoor werd het noodzakelijk het riet op een andere manier te bevestigen. Gebeurde dit bij het traditionele dak met een goot en naald of kromme naald, bij het schroefdak wordt het riet bevestigd door te schroeven in de onderconstructie. De voorloper van het schroefdak was het spijkerdak, waarbij het riet op een gesloten onderconstructie gespijkerd werd. Hoewel dit ook een aanzienlijke ommezwaai was is deze techniek maar weinig toegepast. Vandaar dat het schroefdak in de rietdekkerij als de grootste technische verandering word gezien.
Bij een gesloten constructie wordt het riet op een dichte onderlaag bevestigd, bijvoorbeeld een underlayment- of spanoplaat ook kan dit een isolerend sandwichpaneel zijn. Belangrijk bij geisoleerde schroefdaken is de dampremmende folie. Deze folie voorkomt dat het woonvocht niet de kapconstructie in kan trekken. Door vocht in de kapconstructie kan het riet van binnenuit aangetast worden. Speciale riet+ sandwichpanelen zijn al voorzien van een dampremmende folie.

Gesloten constructie (schroefdak)

Voordelen:
– Een uitstekende isolatiewaarde (een rc-waarde van 2,5 of hoger, dit is afhankelijk van het soort dakplaat)
– De hoge isolatie waarde zorgt voor een lagere energierekening
– Voldoet aan de huidige bouweisen
– Hoge brandveiligheid, wat u een lage verzekeringspremie oplevert
– Binnenzijde van het huis / de schuur is vrij van stof dat normaal gesproken uit het riet komt.

Nadelen:
– In eerste instantie een dure constructie, maar op de duur wordt dit terug verdient vanwege de lage energierekening en lage premie voor de brandverzekering.

Open constructie (traditioneel dak)

Bij deze constructie wordt het riet bevestigd op panlatten. Een constructie die met name vroeger veel werd toegepast. Sinds de opkomst van het schroefdak, wordt dit voornamelijk nog toegepast op monumenten, oude boerderijen, tuinhuisjes en hooibergen.

Voordelen:
– Er is heel veel ervaring met deze constructie, al meer dan 6000 jaar worden zo rieten daken gedekt
– Het is in gewicht een lichte constructie
– Van binnenuit is het riet te zien, iets dat veel mensen mooi vinden

Nadelen:
– Groot energie verlies (rc-waarde = 0) met als gevolg een hoge energie nota
– Voldoet niet meer aan de huidige bouweisen
– Er komt stof uit het riet
– Hoge premie van de brandverzekering

Levensduur

Het rieten dak is een waterkerende dakbedekking. Dit betekent dat zij niet waterdicht is. Hemelwater kan het rietpakket binnendringen maar door een juiste hellingshoek kan het water voldoende snel afgevoerd worden voordat dit schadelijke gevolgen heeft voor het riet. Het is om deze reden dat de hellingshoeken van een rieten dak zo steil als mogelijk dienen te zijn. De hellingshoek van een rieten dak is maar 1 van de vele factoren die de kwaliteit van een rieten dak bepalen. Alle levensduur bepalende factoren komen neer op het principe: hoe droger het rieten dak is en blijft, hoe langer de levensduur.
Het maken van een goed rieten dak met een zo hoog als mogelijke levensduur is een samenspel tussen architect, bouwer, rietdekker en eigenaar. Indien een goed ontwerp, op de juiste wijze gebouwd, door de rietdekker volgens de eisen en met een eerste soort riet gedekt, en door de gebruiker van het pand zorgvuldig onderhouden wordt, dan haalt men een lange levensduur. Maakt de architect echter een slecht ontwerp (bijv. onvoldoende hellingshoek) dan kan de rietdekker er nog zulk goed riet op maken, de levensduur zal altijd minder zijn dan bij een voor het rieten dak zeer goed ontwerp. Een rieten dak, mits goed ontworpen, vakkundig aangebracht en goed onderhouden is een verantwoorde investering voor jaren. De levensduur zou minimaal 25 jaar moeten zijn. Maar 40 jaar of langer is geen uitzondering. Garanties voor een bepaalde levensduur zijn echter zelden te geven. De levensduur hangt daarvoor veel te veel van incidentele factoren af. Factoren die de rietdekker niet allemaal in de hand heeft. Het meest bepalend is zonder enige twijfel de hellingshoek van het dakvlak. Ook onderhoud speelt een steeds belangrijkere rol bij het behalen van een optimale levensduur.

Opmerking: Er zijn twee soorten levensduur: de functionele en de esthetische.
– Functioneel : hoe lang blijft het dak waterdicht (gemiddeld meer dan 35 jaar)
– Esthetisch : een nieuw dak is mooier dan een oud dak.
Veel rieten daken in Nederland (op villa’s en landhuizen) worden vervangen om esthetische redenen. Hierdoor haalt men vaak niet de “normale” levensduur van meer dan 45 jaar. Op boerderijen en schuren waar de functionele levensduur meer bepalend is, is een levensduur van meer dan 50 jaar geen uitzondering. Zie ook het download document: De potentiele levensduur van het rieten dak.
Bij het maken van een duurzaam rieten dak moeten alle onderstaande punten meewerken. Zowel de architect, de aannemer, de rietdekker alsook de eigenaar van het rieten dak dragen een gemeenschappelijke verantwoording voor de te behalen levensduur. Wordt echter tegen slechts één punt (zwaar)gezondigd dan kan dit al funest zijn voor de potentiële levensduur van het dak. Vaker zal het voorkomen dat meerdere factoren niet optimaal zijn en samen verantwoordelijk zijn voor een relevant kortere levensduur dan wellicht gehoopt of verwacht. Bijna altijd krijgt het riet dan onterecht eenzijdig de schuld. Want ook het beste riet zal indien het te lang te vochtig is, te snel in kwaliteit achteruit gaan.